Co jest za zakrętem, czyli o przedawnieniu zwrotu udzielonego kredytu

Konsumenci powinni rozważyć i oszacować, jakie roszczenia banku wywoła uwzględnienie ich pozwu o nieważność umowy kredytowej.

Problemy z kredytami zdają się nie mieć końca, bo w ślad za kredytobiorcami walutowymi pójdą wkrótce zadłużeni w walucie krajowej. Być może wypada przypomnieć tu zasadę równości wobec prawa. Strony umów tego samego rodzaju mają być traktowane według tych samych zasad, chociaż niejednakowo, z uwagi na różne obowiązki umowne. Zasady prawne przysługujące jednej stronie powinny dotyczyć także drugiej strony. Spory o unieważnienie kredytu walutowego powinny więc toczyć się o wszystko i prowadzić do całkowitego rozstrzygnięcia zamykającego ostatecznie sprawę dla obu stron.

Dopiero od niedawna orzecznictwo sądowe wydaje się ujednolicać według zasady abuzywności jako wiodącej przyczyny unieważniania umów kredytowych. Wyrazem wspierającym ten pogląd jest uchwała SN III CZP 40/22 (wcześniej III CZP 33/21 z 28 kwietnia 2022 r.). Pozostaje jednak otwarta i niepewna treść uprawnień i roszczeń przysługujących bankom pozywanym przez konsumentów.

Teoria podwójnej kondykcji opiera się na założeniu, że każda ze stron nieważnego kredytu walutowego powinna samodzielnie określić swoje roszczenia, nawet osobne pozwy. Teoria ta, chociaż opiera się na godnych uwagi przesłankach, powoduje wyjątkowo dolegliwe skutki. Najpierw dla stron nieważnej umowy (narażonej na dwa procesy), a potem dla sądów przez nadmierne ich obciążenie. Godzi w powszechne poczucie sprawiedliwości – dlaczego...