Śmiech i nadzieja Franza Kafki ukryte w intymnych notatkach

autor zdjęcia: kafkamuseum.cz/en/photogallery

źródło: Rzeczpospolita

Franz Kafka (1883–1924)

źródło: Rzeczpospolita

Dzienniki przeł. Łukasz Musiał Officyna, Łódź, 2022

Dopiero teraz ukazało się po polsku pełne wydanie „Dzienników” autora „Procesu” przetłumaczone przez Łukasza Musiała.

„Ten, kto za życia nie potrafi się z życiem uporać, potrzebuje ręki, by trochę odganiać rozpacz z powodu własnego losu, (…) lecz drugą ręką może zapisywać, co widzi pod gruzami, albowiem widzi inaczej i więcej od innych”. Ten cytat mógłby posłużyć za motto „Dzienników”, ale i całej twórczości i życia Franza Kafki.

Znamiennie brzmią ostatnie słowa: „Ty także masz broń”. Chodzi o pióro i pisanie. Dlatego autor „Zamku” zmagał się z pustką kartek i notował, że postąpił w literackiej robocie ledwie o dwie strony, podkreślając, że w „tych granicach jest jakaś przestrzeń do życia”. A także: „wiem, że nie wolno mi ulec, o ile drogą najgłębszych cierpień mojego pisania (…) pragnę osiągnąć wyższą wolność”. W tej kwestii nie miał wątpliwości, choć tekst usiany jest spójnikiem „aber” (lecz, ale, jednak), podkreślając niejednoznaczność świata. Jak podkreślała Dora Diament, ostatnia partnerka, wolał język bardziej tradycyjny, ponieważ lepiej wyrażał „pradawny strach”....