Niemoralny system podatkowy

Jak już mawiał św. Tomasz z Akwinu, „jeżeli panujący wymuszają przy użyciu przemocy coś w sposób niewłaściwy, to jest to rabunek, taki sam jak rozbój na drodze”.

Władza publiczna dysponuje ogromnymi uprawnieniami dyskrecjonalnymi w nakładaniu i egzekwowaniu obowiązków podatkowych. Ponieważ prowadziło to niejednokrotnie do naruszania granic, a także dowolnego nakładania obciążeń na wybrane grupy, to współczesne konstytucje państw demokratycznych przewidują zasady ograniczające tę dowolność. W większości sprowadzają się one jedynie do konieczności ustawowego określania wszystkich elementów konstrukcyjnych podatków, ale z innych regulacji można jeszcze wywodzić wymóg poszanowania zasad powszechnego i  równego, a w konsekwencji sprawiedliwego opodatkowania. Uzupełnieniem tychże będzie także zasada państwa prawa.

Obojętność Trybunału Konstytucyjnego

Już te skromne reguły konstytucyjne nie zawsze są przestrzegane w praktyce. Co więcej, Trybunał Konstytucyjny rzadko stwierdzał ich naruszenia w procesie legislacyjnym. Zasadniczo zwracał uwagę tylko na zakaz wprowadzania obowiązków z mocą wsteczną oraz odpowiednie vacatio legis. Rzadko wywodził z zasady państwa prawa naruszenia co do pewności prawa podatkowego, a tym samym zakazu zastawiania pułapki na podatnika.

Trybunał Konstytucyjny w Polsce nie odważył się na badanie zasady sprawiedliwości podatkowej, a całkowicie obojętny pozostawał wobec konieczności badania dopuszczalnych granic opodatkowania. Jedyny wyrazisty pogląd zawarł, zajmując się...