90 lat ustawy o grobach i cmentarzach wojennych – i co dalej?

Wojewodowie zawierają liczne porozumienia z gminami dotyczące sprawowania opieki m.in. nad miejscami pochówku żołnierzy. Na ten cel przekazywane są corocznie środki z budżetu państwa. Zatem ustawa co do zasady umożliwia sprawowanie takiej opieki.

Od uchwalenia nadal obowiązującej ustawy o grobach i cmentarzach wojennych 28 marca minęło 90 lat. To jeden z ostatnich aktów prawnych przyjętych jeszcze w okresie II Rzeczypospolitej zachowujących moc po dzień dzisiejszy. I choć niewątpliwie można go przedstawić jako przykład stabilności i trwałości rozwiązań prawnych, to przypadająca rocznica jest zarazem okazją, aby przypomnieć o potrzebie jego zmiany.

W tym długim okresie obowiązywania ustawa z 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych (DzU z 2018 r., poz. 2337, dalej: u.g.c.w.) była oczywiście wielokrotnie nowelizowana. Często były to jednak jedynie zmiany wskazania właściwych organów czy też jedynie doprecyzowania pewnych kwestii. Do roku 2016 struktura tej ustawy pozostała w zasadzie niezmieniona. Wchodzącą wówczas w życie nowelizacją znaczną część zadań przypisano do właściwości prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Dodano również szereg przepisów odnoszących się do udzielania i rozliczenia dotacji. Szczegółowość tych ostatnich znacznie rozbudowała treść ustawy liczącej do tego czasu zaledwie 12 zwięzłych artykułów.

Pomimo jednak tej zmiany porównanie obecnego tekstu z tym pierwotnie uchwalonym uzasadnia tezę, że mimo zmian u.g.c.w. zachowała w zasadniczym kształcie pierwotny zamysł ustawodawcy.

Pierwotne problemy i założenia

Jak to opisał szczegółowo B.K....