Góry są kobietami

autor zdjęcia: Tomasz Olczyk/wikipedia/CC BY-SA 3.0

źródło: Rzeczpospolita

Zamarła Turnia – dwuwierzchołkowy szczyt w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich

autor zdjęcia: PAP/Archiwum Jerzego Kukuczki www.jerzykukuczka.com/Fundacja Wielki Człowiek

źródło: Rzeczpospolita

Polska alpinistka i himalaistka Wanda Rutkiewicz (1943–1992) w obozie bazowym podczas francuskiej wyprawy na widoczny w tle szczyt K2. Karakorum (Pakistan), czerwiec 1986 r.

Rok 2022 został poświęcony pamięci Wandy Rutkiewicz, najsłynniejszej polskiej himalaistki, która ponad 31 lat temu zaginęła wśród śniegów i lodów Kanczendzongi, trzeciej najwyższej góry świata. Jak wyglądała jej droga na te niebotyczne wyżyny? I kim były te, które przetarły jej szlak?

Chociaż trudno w to uwierzyć, to pierwszym polskim turystą, który dotarł w rejon Tatr, była kobieta. Księżna Beata Łaska zjawiła się w okolicach Zielonego Stawu Kieżmarskiego 11 czerwca 1565 r. Była córką Andrzeja Kościeleckiego, kasztelana wojnickiego i podskarbiego koronnego. Wychowana na dworze króla Zygmunta Starego, u boku królowej Bony, dziewczyna wyróżniała się twardym charakterem oraz zamiłowaniem do przygód. Zofia i Witold Paryscy w „Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej” tak relacjonowali niecodzienną wizytę: „Dnia 21 V 1565 roku Beata Łaska przybyła z mężem do Kieżmarku, gdzie na zamku wyprawiono huczne przyjęcia […], w okresie Zielonych Świąt 1565 roku Beata Łaska w towarzystwie licznych mieszczan kieżmarskich udała się w Śnieżne Góry, a więc w Tatry, jak je wówczas na Spiszu nazywano. Do wylotu doliny księżna mogła dotrzeć częściowo powozem, a dalej konno. Nie wiadomo, jak daleko rzeczywiście się udała; na pewno nie dalej niż do Zielonego Stawu Kieżmarskiego”.

Najwyższa część Karpat musiała czekać na następnego gości kobietę niemal 300 lat. W 1839 r. przywędrowała tutaj Łucja Rautenstrauchowa, powieściopisarka i autorka książek podróżniczych. Kolejną była krakowska nauczycielka, córka profesora matematyki Maria Steczkowska. W latach 1855–1857 wraz z przewodnikiem...