Prehistoria udoju

autor zdjęcia: Dmitry Pichugin/Shutterstock

źródło: Rzeczpospolita

Pochodzące sprzed ok. 10 tys. lat malowidła naskalne w Tassili N’Ajjer, Algeria

Egipscy bogowie nauczyli ludzi warzyć piwo, grecki Dionizos pokazał, jak tłoczyć wino. A kto podsunął pomysł, że można doić kozy, owce, krowy i pić mleko? Na łamach prestiżowego naukowego pisma „Nature” ukazał się artykuł prezentujący próby wyjaśnienia tej zagadki.

Międzynarodowy zespół złożony z kilkudziesięciu uczonych poddał biochemicznej analizie próbki osadu pobrane z wewnętrznych ścianek ponad 13 tys. naczyń odkopanych na blisko 600 stanowiskach archeologicznych, z różnych okresów, w różnych krajach. W 7000 próbek stwierdzono obecność tłuszczów występujących w mleku i jego przetworach. Naukowcy wzięli pod uwagę także wyniki badań genetycznych przeprowadzonych na grupie pół miliona współczesnych Europejczyków, zestawionych z wynikami badań DNA pobranego z kości ludzi prehistorycznych zachowanych w grobach w Europie i Azji. Badania te wykazały, że upłynęło sporo czasu między wynalezieniem rolnictwa a początkiem konsumpcji mleka.

Genetycy pomagają archeologom

Badania międzynarodowego zespołu przedstawione w „Nature” to nie pierwsza, lecz kolejna taka próba. Zagadkowe dzieje mleka intrygują badaczy już drugą dekadę. Na początku XXI w. nauka przyjęła za pewnik, że ludzie zaczęli korzystać z mleka koziego i owczego, nieco później z krowiego, bezpośrednio po udomowieniu tych zwierząt, a to nastąpiło na Bliskim Wschodzie około 12,5 tys. lat temu. Ale było to założenie, hipoteza. Europejscy uczeni z siedmiu krajów (w sumie 15 zespołów), dążąc do rzetelnego...