Organ nadzoru może stwierdzić nieważność aktu prawa miejscowego

Zastosowanie sankcji nieważności uchwały organu gminy przez organ nadzoru jest ingerencją w konstytucyjnie chronioną samodzielność w wykonywaniu zadań przez jednostkę samorządu terytorialnego.

Przesłanki nieważności aktu jednostki samorządu terytorialnego określa art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), zgodnie z którym uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne.

O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia albo w toku tego postępowania, może wstrzymać ich wykonanie. Regulacji tej nie stosuje się do uchwały lub zarządzenia o zaskarżeniu rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 2–2a u.s.g.). W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, że uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa (art. 91 ust. 4 u.s.g.).

Naruszenia istotne i nieistotne

W artykule tym de facto przewidziano dwa rodzaje naruszeń prawa, które mogą być wywołane przy podejmowaniu uchwał lub zarządzeń przez organy gminy, tj. naruszenia istotne lub nieistotne. Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że za „istotne” naruszenie prawa uznaje się uchybienie, które prowadzi do skutków niemogących być tolerowanymi w demokratycznym państwie prawnym. Do istotnych wad...