Podwóje standardy jawności

Sprawa dostępu do kalendarzy premiera i prezydenta uwidoczniła ograniczenia w rozliczaniu polityków. Wiele zależy od tego, jak zareagują na to sądy.

Wiele lat temu w wywiadzie albo eseju peruwiańskiego pisarza Mario Vargasa Llosy przeczytałam o zmieniającej się rzeczywistości na drodze po przekroczeniu granicy pomiędzy Argentyną a Chile. Kierowcy, którzy nie przestrzegali przepisów w Argentynie, mieli całkowicie zmieniać swoje zachowanie w Chile. W sumie nic zaskakującego. Najwyraźniej jednak, czytając to, miałam jeszcze na tyle naiwności w postrzeganiu świata, że mnie to zdziwiło i zapamiętałam to jako przykład kształtowania zachowań przez kulturę prawną.

Granica mentalna?

Kilka lat później, ale też dość dawno, doznałam szoku, gdy okazało się, że to samo dotyczy nie odległego kontynentu, ale mojego własnego kraju, który chce czuć się częścią Europy i kultury europejskiej. Sprawa dotyczyła kalendarza premiera Donalda Tuska.

Kiedy w lipcu 2014 r. Sieć Obywatelska Watchdog Polska zapytała o kalendarz premiera, z jego kancelarii przyszła odpowiedź, którą warto przytoczyć w całości: „Szanowni Państwo, w odpowiedzi na wniosek z 1 lipca 2014 r. uprzejmie informuję, że Prezes Rady Ministrów nie prowadzi kalendarza spotkań. Kalendarz elektroniczny, wykorzystywany w bezpośrednim sekretariacie PRM na potrzeby roboczego planowania i organizacji pracy gabinetu oraz sekretariatu, a także planowania i organizacji spotkań, ma charakter pomocniczy i doraźny. Ze względu na dynamikę agendy spotkań PRM liczne spotkania...