Ochrona wierzyciela w postępowaniu upadłościowym dłużnika

Częstą praktyką dłużników przed ogłoszeniem upadłości jest rozporządzanie majątkiem na szkodę wierzycieli. Działania takie mogą prowadzić do uszczuplenia przyszłej masy upadłości.

radca prawny, Krzysztof Rożko i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Do najczęstszych środków należą umowy darowizny czy sprzedaże pozorne służące „czyszczeniu” spółek lub prywatnych majątków. Dłużnik przygotowujący się do upadłości rozporządza najbardziej wartościowymi przedmiotami na rzecz osób bliskich, członków rodziny czy podmioty powiązane. Najczęściej nieodpłatnie albo za rażąco zaniżoną cenę.

Standardowym instrumentem prawnym ochrony wierzyciela przed działaniami nierzetelnego dłużnika jest skarga pauliańska. Podobne rozwiązania przewiduje także prawo upadłościowe. Na jego podstawie czynności upadłego dłużnika mogą zostać uznane za bezskuteczne wobec masy upadłościowej. Rozwiązanie takie jest bardzo korzystne dla wierzycieli. W końcu po ogłoszeniu upadłości dłużnik ma niewielkie możliwości samodzielnego, a więc niezależnego od syndyka, rozporządzania swoim majątkiem.

Bezskuteczność z mocy prawa

Odzyskanie rzeczy wyprowadzonej z majątku upadłego może nastąpić przede wszystkim na podstawie art. 127 prawa upadłościowego. Czynność upadłego dłużnika może zostać uznana za bezskuteczną z mocy samego prawa. Nie każda czynność prawna upadłego może jednak podlegać tej sankcji. Co do zasady dotyczy ona rozporządzeń dokonanych w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Ponadto znajduje zastosowanie tylko do czynności:

∑ nieodpłatnych (np....