Krzyżacki zamek Hohenzollernów

autor zdjęcia: Archiwum MZM

źródło: Rzeczpospolita

Pomnik Fryderyka Wielkiego na Przedzamczu zamku w Malborku. Na dole po prawej – figura Albrechta

Zdarty z płaszczy przez Albrechta i jego współpracowników zakonny czarny krzyż w końcu XIX w. wrócił do Malborka. Jednak nie za sprawą Krzyżaków, lecz następców Albrechta – Hohenzollernów. Odpowiedzi na pytanie, jak to się stało, udziela nieoczywiste na pierwszy rzut oka miejsce celebracji 500-lecia hołdu pruskiego.

Hołd pruski oceniany jest bardzo skrajnie. Z jednej strony jako zamknięcie na drodze porozumienia i zgody „sprawy krzyżackiej” oraz podporządkowanie sobie władztwa krzyżackiego w Prusach, które generowało Polsce w przeszłości mnóstwo problemów. Sławiono wspaniałomyślność króla, który rezygnował z rozlewu krwi, a jednocześnie wyrozumiale i honorowo potraktował wielkiego mistrza – swojego siostrzeńca. Z drugiej strony już współcześni Zygmuntowi traktowali te działania jako przejaw jego słabości i małej sprawczości, a po latach doszedł jeszcze zarzut krótkowzroczności. Z perspektywy XIX w. widać było bowiem wyraźnie konsekwencje hołdu, a więc m.in. powstanie królestwa Prus, aktywnego w procesie unicestwienia Rzeczypospolitej w XVIII w.

27 września 1772 r. w Wielkim Refektarzu malborskiego zamku odbyła się uroczystość hołdu, który był konsekwencją tych wydarzeń. Ludność ziem, które trafiły...