Kto jest stroną postępowania o podział nieruchomości?

Z kręgu stron, w sprawach dotyczących podziału nieruchomości, orzecznictwo wyklucza zasadniczo właścicieli nieruchomości sąsiednich. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy organ dokonujący podziału ingeruje swoim działaniem w wykonywanie przez nich prawa własności.

Zagadnienia związane z ustaleniem kręgu stron postępowania mają charakter uniwersalny w procedurze administracyjnej. Nie oznacza to jednak, że zawsze podstawą ustaleń będzie art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.), który zobowiązuje do odniesienia ustaleń do konkretnego przepisu prawa materialnego. Z taką sytuacją mamy do czynienia np. w sprawach podziałowych. Interes prawny do bycia stroną tego postępowania powiązany jest ściśle z prawem do nieruchomości. Praktyka organów kształtowana jest przez orzecznictwo. Poniżej przegląd aktualnego orzecznictwa związanego z tym zagadnieniem.

1. Jakie przepisy są podstawę do ustalenia kręgu stron postępowania o podział nieruchomości? Czy jest to art. 28 k.p.a.?

Przepis art. 28 k.p.a. nie może być samodzielną podstawą do wywiedzenia interesu prawnego do nieruchomości. Podstawą materialnoprawną są przepisy ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (u.g.n.) oraz kodeksu cywilnego (k.c.). Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 grudnia 2020 r., I OSK 3137/18. NSA stwierdził, że przepis art. 28 k.p.a. nie stanowi samoistnej normy prawnej dla wywodzenia przysługującego przymiotu strony postępowania o ustalenie interesu lub obowiązku prawnego. Może stanowić taką podstawę jedynie w związku z konkretną normą prawa materialnego.

Interes prawny może być wywodzony wyłącznie z art. 97 u.g.n., który stanowi, że podziału...