Uważajmy! Nowy prezydent wskaże nowego prezesa NBP

źródło: Rzeczpospolita

Andrzej Wojtyna ţÄě polski ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, byĹÇy czĹÇonek Rady Polityki PieniƒôĹ°nej.

Z formalnego punktu widzenia bezpośredni wpływ prezydenta RP na gospodarkę jest ograniczony i dlatego w kampanii wyborczej to jest niedoceniane. W rzeczywistości jednak ma on potężne narzędzia pośrednie, które mogą przynieść gospodarce korzyści, ale i straty.

Nadużywanie przez prezydenta prawa weta może spowolnić i osłabić restrukturyzację gospodarki konieczną dla zapewnienia bezpieczeństwa kraju. Co istotne, niewłaściwymi decyzjami personalnymi może on zachwiać zaufanie do trwałości i efektywnego działania instytucji gospodarki rynkowej. Podnosi to dodatkowo poziom niepewności, przyczyniając się do niestabilności makroekonomicznej i finansowej, co na dłuższą metę sprawi, że tempo wzrostu będzie niższe od potencjalnego.

Niezależny bank centralny jest kluczowym elementem struktury instytucjonalnej współczesnej gospodarki. Można optymistycznie założyć, że gdy prezydent Andrzej Duda wskazywał w 2016 r. prof. Adama Glapińskiego jako kandydata na prezesa NBP, to nie w pełni zdawał sobie sprawę, jak bardzo jego decyzja przyczyni się do upolitycznienia i erozji tej instytucji. Takiej wątpliwości prezydent nie powinien już mieć w 2022 r., kiedy zdecydował się przedłużyć urzędowanie prezesa na drugą kadencję.

Wówczas było już jasne, że szybko rosnącemu upolitycznieniu NBP towarzyszy równie szybkie odchodzenie od tak ważnych w bankach centralnych wysokich merytorycznych standardów przygotowywania, a także komunikowania i uzasadniania podejmowania przez ich organy decyzji. Te niekorzystne procesy nasiliły się w drugiej kadencji prezesa Glapińskiego, kiedy mocno komplikująca się globalna sytuacja gospodarcza wymagała od niego koncentracji na bardziej...