Czy mamy nowe kryteria oceny utworu w (unijnym) prawie autorskim

Prawo autorskie posługuje się pojęciem „utwór”, jednak wciąż nie wiemy, gdzie dokładnie znajduje się granica między tym, co chronimy, i tym, co mieści się w domenie publicznej.

Wiele procesów prawnoautorskich koncentruje się właśnie na tym zagadnieniu, tj. na sporze czy przejęte elementy cudzej twórczości mogą być w ogóle chronione. Dlatego każde wnikliwe rozstrzygnięcie dotyczące kwestii definiowania utworu ma niezwykle istotne znaczenie dla praktyki prawa. W tym kontekście należy zwrócić szczególną uwagę na opinię rzecznika generalnego prof. M. Szpunara z 8 maja 2025 r., wydaną w sprawach o połączonych sygnaturach C-580/23 i C-795/23.

Opinia rzecznika generalnego

Opinia wydana została w sprawie, która dotyczyła prawnoautorskiej ochrony mebli. Choć ten aspekt styku wzornictwa przemysłowego oraz prawa autorskiego miał istotne znaczenie, to z opinii można wyciągać wnioski idące zdecydowanie dalej i odpowiadające na pytanie o kierunek ocen w prawie unijnym, ale równocześnie w prawach krajowych państw członkowskich, które muszą stosować interpretację prounijną swoich przepisów.

Trzeba równocześnie zauważyć, że choć opinia ma istotne znaczenie dla ostatecznego wyniku postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, to jednak Trybunał nie jest nią związany. Teoretycznie jest zatem możliwe, że przyjmie on inne stanowisko. Ewentualnie – co w razie woli wprowadzenia korekt jest bardziej prawdopodobne – ograniczy swoje uzasadnienie w kwestiach...