Czy obrachunek został dokonany?
Spór o PRL
Czy obrachunek został dokonany?
Nie bez obawy, iż będzie zbytnim uproszczeniem, można powiedzieć, iż to, co określa się zazwyczaj jako "obrachunek z historią", rozgrywa się na kilku -- trudnych do rozdzielenia -- płaszczyznach:
-- opisie przeszłości, który jest domeną historyków;
-- osądzie osób w przeszłości działających, który jest domeną ustawodawcy i judykatury;
-- w pamięci zbiorowej, czyli w obrębie owego tajemniczego fenomenu rządzącego się własnymi prawami. Profesjonalnie wykonany "opis" jest tylko fragmentarycznie przez nią wchłaniany, częściej zaś ważniejsze są doświadczenia osobiste lub przekaz rodzinny czy środowiskowy. Zbiorowość wydaje "osąd" nad przeszłością w formach pośrednich, np. głosując w wyborach.
Zamierzam zająć się tu tylko "opisem przeszłości", pozostawiając pozostałe odpowiednim specjalistom.
Rozterki
Jakkolwiek chciałoby się, aby "opis" oddzielić od "osądu" i "pamięci zbiorowej", separacja taka wymaga ze strony historyka skomplikowanej operacji na sobie samym. Może być bowiem wezwany, aby wziął udział w "osądzie", a nawet wręcz orzekał o winie (rzadziej o niewinności) konkretnego człowieka.
Nie tylko separacja od "osądu" jest trudna dla historyka....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta