Około świąt Bożego Narodzenia

źródło: PAP

Leon Schiller w roku 1949

źródło: Archiwum Starego Teatru w Krakowie

„Pastorałka” (na zdjęciu przedstawienie w reżyserii Andrzeja Witkowskiego z 1965 roku) odwołuje się do głębokich pokładów wspólnotowej pamięci

autor zdjęcia: Darek Golik

źródło: Fotorzepa

Andrzej Dobosz jest krytykiem literackim, felietonistą i aktorem. Publikował m.in. w „Tygodniku Powszechnym”. Miał felietony w Programie III Polskiego Radia. Współpracuje z „Rzeczpospolitą”.

autor zdjęcia: Andrzej Krauze

źródło: Rzeczpospolita

Około świąt Bożego Narodzenia w ponurym roku 1986 ukazał się w „Tygodniku Powszechnym" opublikowany w druku po raz pierwszy tekst Leona Schillera złożony z czternastu akapitów różnej długości, z których każdy zaczynał się od tych czterech powtórzonych słów: OKOŁO ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA. Skrupulatny edytor pism Schillera Jerzy Timoszewicz wyjaśniał, że rzecz powstała w końcu roku 1944, czyli około świąt Bożego Narodzenia w oflagu w Murnau. Schiller, którego powstanie zastało w Warszawie, kierował w nim Brygadą Teatralną AK.

Codziennie po zapadnięciu zmroku, gdy przycichną walki, artyści idą do pierwszych linii, niosąc żołnierzom piosenki, monologi, skecze. Występują w ocalałych mieszkaniach, piwnicach, na pół rozwalonych szopach, garażach. Podczas alarmu trzeba przerwać koncert, na kilka godzin albo zupełnie... Na przełomie sierpnia i września próba odbywała się w sklepie Wedla na rogu Szpitalnej i Górskiego. Bufety zsunięto pod ścianę, na środku fortepian, przy nim Schiller otoczony aktorami. Pocisk Grubej Berty trafia pobliski gmach Prudentialu. Gęsta mgła kurzu pokrywa okolicę.

Uczestniczący w próbie poeta Aleksander Maliszewski dotyka ramienia siedzącego: Coraz mniej słychać, panie Leonie....