Lutosławscy na Drozdowie

autor zdjęcia: Lech Kowalski

źródło: Plus Minus

Kompozytor

źródło: Z archiwum Krystyny Witkowskiej

Sofitina, przybyszka z Hiszpanii

źródło: Z archiwum Krystyny Witkowskiej

Ksiądz Kazimierz Lutosławski, „druh Szary”, tworca krzyża harcerskiego, wzorowanego na Virtuti Militari

źródło: Z archiwum Krystyny Witkowskiej

Wincenty Lutoslawski

źródło: Muzeum w Drozdowie

Dwór w Drozdowie. Zdjęcie przedwojenne, jeszcze z palmą

W dzieje Lutosławskich wpisane są przemiany polskiego ziemiaństwa po Powstaniu Styczniowym. A rodzinna historia lepiej pozwala zrozumieć muzykę najsłynniejszego przedstawiciela rodu – Witolda.

Był człowiekiem, który starannie strzegł prywatności. Z rzadka zagłębiał się też w rodzinną przeszłość, zresztą w PRL nie bardzo mógł opowiadać o przodkach, a nawet o rodzonym bracie. W muzyce, którą komponował Witold Lutosławski, pozornie trudno doszukać się odniesień do otaczającej go rzeczywistości czy przeszłości Polski.

– Był niesłychanie dystyngowany i uprzejmy, jakby posępne doświadczenia ominęły jego życie – opowiadał mi Esa-Pekka Salonen, światowej sławy dyrygent i znawca twórczości Lutosławskiego. – A przecież w dzieciństwie stracił ojca i stryja, których rozstrzelali bolszewicy. Wypracował jednak własne mechanizmy obronne przed zewnętrznym światem. Jednym z nich była muzyka. Nie należy doszukiwać się w niej związków z jego biografią, ale znając życie Lutosławskiego, lepiej można zrozumieć, dlaczego narracja jego utworów przybiera często tak tragiczne tony. Jest w nich klimat zniszczenia, nieodwracalnej katastrofy.

Rodzinna historia związana jest z Drozdowem, wsią nad Narwią, oddaloną o około 9 kilometrów na wschód od Łomży. Od 1786 roku (jak wynika z zachowanych dokumentów) była ona w posiadaniu Lutosławskich. Pojawili się pod koniec XVIII w., kiedy za sprawą małżeńskich koligacji Franciszek Saryusz-Lutosławski herbu Jelita stał się właścicielem tutejszych włości.

Dziadek Franciszek

Nie wszystkie...