Wzgórze praczek i geniuszy

źródło: Collection Société d'Histoire Le Vieux Montmartre

Montmartre, widok na wzgórze od strony rue Caulaincourt, 1904 rok

źródło: Association des amis du Petit Palais Genève

Suzanne Valadon, Akt na czerwonej kanapie , 1920

źródło: Museum de Fundatie, Zwolle and Heino/Wijhe,the Netherlands

Vincent van Gogh, Le Moulin Blute-Fin. 1886

Sztuka | Montmartre był zjawiskiem artystycznym, terminem w historii malarstwa, dziś stał się tandetną turystyczną atrakcją - pisze Monika Małkowska.

„Esprit Montmartre. Życie cyganerii w Paryżu około 1900 roku" – tak zatytułowano wystawę we frankfurckiej galerii Schirn. W salach tłok – bo temat atrakcyjny, a prace rewelacyjne: Picasso, Degas, Toulouse-Lautrec, van Gogh, van Dongen, Modigliani... Ponad 200 obrazów, grafik, plakatów, ilustracji. Plus dziesiątki zdjęć, druków i anonsów. Wszystko to składa się na portret Montmartre'u doby belle époque.

Z tym pięknem to mocna przesada! Od frontu elegancja Francja, od zaplecza – brud, brak sanitariatów, syfilis, prostytucja. Jednak artyści w paskudztwie znaleźli inspirację. Znudzeni pustką klasycznego piękna, zagłębili się w otchłań brzydoty. Bohaterami swych dzieł uczynili dawny margines: zapuchnięte praczki, chude cyrkówki, zmęczone prostytutki. Istoty niby amoralne, w istocie niewinne, skazane na nędzne bytowanie z racji niefartu, podłego urodzenia lub nieumiejętności przystawania do obowiązujących reguł.

Sami twórcy też święci nie byli. Nadużywający, szaleni, nieliczący się z normami zachowań, pogardzający mieszczańskim stylem życia. I mimo to – lub przede wszystkim – genialni.

Męczeństwo i zbrodnia

Fin de siècle – co to takiego? Nie...