Gen słabości

autor zdjęcia: Andrzej Iwańczuk

źródło: Plus Minus

Rządy Zauszników? Od lewej: ks. Franciszek Cybula, Mieczysław Wachowski, Lech Wałęsa

źródło: AFP

Rumunia, grudzień 1989: rewolucja z rozmachem

autor zdjęcia: Leszek Łożyński

źródło: Plus Minus

Tadeusz Mazowiecki między dwoma ministrami generałami: Czesławem Kiszczakiem i Florianem Siwickim

Dyskusja o latach 1989–1993 powoli przechodzi w spór historyczny i żadna ze stron nie przekona już drugiej, 
że pewne rzeczy można było zrobić inaczej i lepiej. Brak odwagi elit postsolidarnościowych stanowi jednak złowróżbne memento, zwłaszcza dziś, gdy ze wschodu nadciągają ciemne chmury.

Dzieje pierwszych lat po upadku PRL to okres pionierskich zmian, ale jednocześnie zaskakująco licznych zaniechań. Dziś często wspominamy odwagę Leszka  Balcerowicza w reformowaniu gospodarki, ale już o skutkach kunktatorstwa z lat 1989–1993 najchętniej byśmy zapomnieli. Tymczasem odczuwaliśmy je bardzo długo, a niekiedy odczuwamy je nawet do dziś.

W czym tkwi problem? O charakterze nowego państwa decyduje zazwyczaj pierwszych kilka lat. Jeśli w ciągu tego krótkiego czasu nie dokona się koniecznych zmian i nie zostawi za sobą przeszłości, potem zwykle jest już za późno. Rządy Tadeusza Mazowieckiego oraz jego następców z KLD i UD uznały, że nie da się zrobić wszystkiego naraz, muszą więc wybrać: albo reforma Balcerowicza, albo dekomunizacja państwa i lustracja. I dokonały fałszywego wyboru. Można było osiągnąć i to, i to. W rezultacie mamy dziś co prawda wolny rynek, ale relikty PRL wciąż psują nasze życie społeczne.

Dlaczego liderzy obozu solidarnościowego obawiali się podwyższyć stawkę w rozgrywce z ekipą gen. Wojciecha Jaruzelskiego? Co ich sparaliżowało? Dlaczego elitom III RP zabrakło odwagi na zdecydowane odcięcie się od PRL?

Rewolucja zmęczonych

Przełom 1988 i 1989 roku to dziwny okres wyłaniania się legalnej „Solidarności". Celowo nie używam określenia NSZZ „Solidarność", bo związek był już wtedy w coraz mniejszym stopniu ośrodkiem...