![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Obok Orła brak Pogoni
Świadomość narodową Litwinów od XIX wieku kształtowano w opozycji do polskości. Obawiano się rozpłynięcia się Litwinów w polsko-litewskim żywiole.
Obszary dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego na początku XX wieku były ojczyzną trzech narodów. Północno-zachodnią część z Kownem w centrum zamieszkiwali Litwini-Bałtowie, spokrewnieni z Łotyszami i wytępionymi przez Krzyżaków Prusami i Jaćwingami. Południową i wschodnią część zajmowali słowiańscy Litwini-Białorusini. Wilno było sercem wielkiego etnicznego klina rozciągającego się od Grodzieńszczyzny aż po Dźwinę, gdzie mieszkali Litwini-Polacy. Wszystkie te narody były u siebie. Od wieków. Wszystkie miały prawo do ziemi, na której mieszkały, do wolności i do własnego języka.
Dla litewskich Polaków zespolenie Orła i Pogoni było naturalną częścią identyfikacji narodowej. To nie byli imigranci spod Krakowa czy z Mazowsza. Byli Polakami, dla których ojczyzną była Litwa pojmowana jako część wymazanej z map politycznych Rzeczypospolitej. Ich tożsamość budowała się naturalnie, ściśle wpisując się w dzieje Wielkiego Księstwa. To dlatego Adam Mickiewicz mógł być autorem „Ksiąg pielgrzymstwa polskiego", a zarazem człowiekiem, który pisał „Litwo, Ojczyzno moja...". To dlatego Józef Piłsudski, który czuł się na wskroś Polakiem, mawiał czasem: „My, Litwini...".
Litewska droga
W ostatnich latach I wojny światowej wielu Polaków myślało o odbudowie Rzeczypospolitej w kategoriach wspólnego państwa....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta
