Czasami wystarczy, gdy oświadczy sąd

źródło: materiały prasowe

Katarzyna Karpiuk, radca prawny w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

Złożenie oświadczenia, co do zasady, zależne jest od woli np. przedsiębiorcy. Niekiedy może być przedmiotem obowiązku prawnego, podlegającego przymusowej realizacji.

Sytuacje takie reguluje art. 64 Kodeksu cywilnego (a także art. 1047 Kodeksu postępowania cywilnego), który mówi, że prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające obowiązek danej osoby (przedsiębiorcy) do złożenia oznaczonego oświadczenia woli, zastępuje to oświadczenie. Należy podkreślić, że regulacja ta dotyczy wyłącznie materialno prawnych oświadczeń woli (wyrok SN z 30 pażdziernika 1996 r., I PRN 97/96).

W jakich sytuacjach

Artykuł 64 k.c. nie stanowi samodzielnej podstawy obowiązku złożenia oświadczenia woli (wyrok SN z 29 stycznia 1999 r., I CKU 86/98), ale musi wynikać z czynności prawnej, zarówno jednostronnej, jak i wynikającej z umowy (dwu- i wielostronnej) oraz uchwały. Przy czym nie ma znaczenia, czy takie oświadczenie woli wymagałoby szczególnej formy. Doktryna przyjmuje, że regulacja art. 64 k.c. stanowi szczególny przypadek formy oświadczenia woli, a prawomocne orzeczenie sądu wydane w tym trybie spełnia wymogi praktycznie każdej formy prawnej zastrzeżonej przepisami dla danej czynności prawnej. Do przykładowych źródeł obowiązku złożenia oświadczenia woli należy zaliczyć:

- umowy zobowiązujące, w tym zwłaszcza umowę przedwstępną (art. 390 k.c.), a także umowy zobowiązujące do dokonania rozporządzenia (art. 155 oraz 510 k.c.), ale także umowy spółek zobowiązujące wspólników do wniesienia wkładów...