Życie wyszło z oceanu pod kielcami

źródło: M. HODBOD/PIG/EAST NEWS

Tuż przed publikacją w 2010 roku w „Nature” Grzegorz Niedźwiedzki (na zdjęciu w głębi) z kolegą i jednym ze współautorów artykułu, Piotrem Szrekiem, zdołali przeciągnąć trzystukilogramowy kamienny blok z cennym tropem do dźwigu, który zapakował go na ciężarówkę

źródło: Rzeczpospolita

Kawał dolomitu z Zachełmia z odciśniętym tropem sprzed 390 milionów lat leży sobie nieniepokojony przez zwiedzających 
w suterenie Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie.

Miałem ledwie dwadzieścia dwa lata, byłem studentem biologii i oto natknąłem się na coś, co zupełnie nie pasowało do ówczesnego stanu wiedzy. Oczywiście nie uwierzyłem w to, co zobaczyłem.

Zarośnięta twarz doktora Grzegorza Niedźwiedzkiego uśmiecha się do mnie z ekranu komputera. Wydarzenie, o którym ten polski paleontolog, pracujący obecnie na uniwersytecie w Uppsali, opowiada, miało miejsce w 2002 roku.

Zmieniło nie tylko jego życie, lecz także naszą wiedzę o tym, kiedy i gdzie życie wyszło z morza na ląd i stanęło pewnie na czterech łapach. Dzięki Niedźwiedzkiemu wiemy, że stało się to co najmniej 390 milionów lat temu w miejscu, w którym dziś piętrzą się Góry Świętokrzyskie. Można więc żartobliwie powiedzieć, że życie wyszło z oceanu pod Kielcami.

– Od dawna myszkowałem w kamieniołomie w Zachełmiu, jeszcze jako uczeń technikum geologicznego w Kielcach – opowiada uczony. – Szukałem tak zwanego pstrego piaskowca, skał z pogranicza okresów geologicznych zwanych permem i triasem, sprzed niemal 252 milionów lat. To wtedy nastąpiło największe wymieranie w historii Ziemi. Szacuje się, że wyginęło aż 90 procent ówczesnych gatunków. Byłem nim zafascynowany. Ale ponieważ pstrego piaskowca jest w Zachełmiu niewiele, znudzony i zmęczony, bo był to gorący dzień, poszedłem poszperać w sporo starszych skałach dewońskich, w których, jak wszyscy...