Gdy Polak był Kaszubie wilkiem

autor zdjęcia: Krzysztof Chojnacki

źródło: EAST NEWS

Zaślubiny z morzem (ryc. Zygmunta Wierciaka). W rzeczywistości Zatoka Pucka pokryta była lodem, a gen. Haller wrzucił pierścień do przerębla

Sto lat temu, 10 lutego 1920 r., generał Haller dokonał symbolicznego aktu 
zaślubin Polski z morzem. Po początkowym entuzjazmie ludność połączonych wówczas 
z Rzecząpospolitą terenów mogła się poczuć jak pod okupacją.

W głośnym filmie „Kamerdyner" Filipa Bajona jest scena, w której do wsi przybywa niejaki Konieczny, reprezentant polskiej spółki, która ma przejąć ziemię od Niemców. Rozmawia z nim Bazyli – alter ego Antoniego Abrahama, Kaszuby, który dotarł do Wersalu, żeby obradującym dyplomatom wyłożyć na stół „sprawę kaszubską", czyli wyartykułować postulat przynależenia Kaszub do Polski.

Gdy Bazyli krytycznie wypowiada się o praktykach siłowego przejmowania ziemi od Niemców, przybysz z głębi Polski mówi: „Powiadają, że pan z krwi i kości Kaszub, a mówi pan jak, nie przymierzając, Niemiec". Na co Bazyli odpowiada: „A pan g... wie o Kaszubach".

„Kamerdyner" na samych Kaszubach jest traktowany jak krok milowy dla regionalnej narracji historycznej. Rzeczywiście, to pierwsza tak spektakularna produkcja, skierowana do masowego odbiorcy, opowiadająca o losach Kaszubów, którzy teraz, w lutym, obchodzą 100-lecie przyłączenia swojej ziemi do Polski. Bo polscy żołnierze wkroczyli tu w styczniu i lutym 1920 r., a symbolicznym tego znakiem były tzw. zaślubiny z morzem 10 lutego tamtego roku.

Wkrótce okazało się, że był to wstęp do bardzo trudnego związku.

Wszystko tchnie nienawiścią

Gen. Józef Haller wkroczył na Pomorze 17 stycznia. W myśl postanowień traktatu wersalskiego 18 stycznia...