Wyparty anszlus

Wprawdzie „polityka historyczna" jest pojęciem dość nowym, lecz służy do nazwania praktyki starszej niż piramidy. Nawet nasze poglądy na Ryszarda III pochodzą z polityki historycznej Tudorów, realizowanej przez sztuki Szekspira.

Rzadko się jednak zdarza, by jakieś państwo swoją historię wymyśliło całkiem od nowa i to w najtrudniejszych warunkach, bo na oczach milionów świadków i uczestników wydarzeń. Przy tym wierzyć we własne kłamstwa, to jedno, lecz przekonać do nich nawet swoje ofiary, to majstersztyk godny szacunku. Bo i w Polsce każde dziecko pamięta ze szkoły, że schludna i piękna Austria padła łupem niemieckiej agresji.

Billy Wilder ujął to zgrabnie, nie kryjąc sarkastycznego podziwu dla Austriaków za przekonanie świata, że Beethoven był Austriakiem, za to Hitler – Niemcem. Reżyserowi można wierzyć bez domniemania ignorancji, ponieważ urodzony jako poddany Franciszka Józefa sporą część życia spędził zarówno w Wiedniu, jak i Berlinie.

Żonglowanie tożsamością nie zdumiewa w ojczyźnie Freuda, ale zmanipulować trzeba było samo pojęcie anszlusu....