Wszystko dla praw i wolności człowieka

źródło: Shutterstock

Rafał Rozwadowski Urząd RPO nie zakłada dysfunkcji w stanowieniu prawa. Żąda za to szacunku dla obywatela.

Urząd rzecznika praw obywatelskich jest mocno zakorzeniony w naszym ustroju demokratycznym. Utworzony w 1988 r., od lat dba o poszanowanie praw i wolności obywatelskich. Jest też ośrodkiem opiniotwórczym, który uczy patrzeć na proces stanowienia i stosowania prawa.

Historia myśli, której ośrodkiem są prawa i wolności obywatela, jest tak bogata jak historia świata. Temat praw i wolności obywatelskich odnajduje się w każdej dyskusji o prawie, i nie tylko. Prawa i wolności to kończący argument wielu dysput prawnych, w tym zazwyczaj ratunkowy wist stosowany w procesie sądowym.

Lubimy myśleć, że prawa i wolności obywatelskie są w centrum zainteresowania prawa rozumianego jako swoista umowa społeczna próbująca przypisać elementarnie rozumianą sprawiedliwość każdej dziedzinie, którą reguluje. Trudno się zresztą dziwić – hasło poszanowania praw i wolności lśni w polskiej konstytucji. Oczywiście nieprawdziwe, a przynajmniej obrazoburcze, wydaje się stwierdzenie, że jakikolwiek przepis prawa lub jego stosowanie występuje przeciwko prawom i wolnościom konstytucyjnie chronionym. Kontestowanie tego domniemania, notabene niezwykle popularne, opiera się natomiast na pewnej sinusoidzie sposobu czytania tych praw i ich interpretacji przez pryzmat mniej lub bardziej wyraźnie wyrażonych celów regulacji prawnych, albo też przez pryzmat postępującej...