Kod polskiej wolności

Wojna 1920 r. przekraczała polityczne, narodowe podziały. Pamięci Janka Pytko, syna chłopskiego z Pacanowa, studenta medycyny na UW, ochotnika poległego pod Radzyminem i nigdy nie odnalezionego

2500 lat temu we wrześniu 480 r. p. n. e. doszło do morskiej bitwy pod Salaminą, sto lat temu w sierpniu 1920 r. pod Warszawą. Historiografia nieustannie się takim rozważaniom oddaje, szczególnie o rozstrzygających bitwach. Lord D'Abernon wymienił ich 18, ale niektóre były cywilizacyjnie nieistotne. Gdyby Anglia przegrała pod Trafalgarem, to miałaby lepszą kuchnię i może katolicyzm, a nie anglikanizm stałby się religią dominującą. Lecz bez Salaminy by nie powstała. Gdyby Persowie pokonali Greków, nie byłoby Sokratesa, Platona i Arystotelesa, Rzymu, chrześcijańskiej syntezy Logosu i Objawienia.

Gdyby pod Warszawą zwyciężyli bolszewicy...

Grecy stanęli naprzeciw cywilizacji Kserksesa, tyranii niemożliwej do zakwestionowania. Opisy Platona, Tukidydesa czy bałamutne Herodota zbudowały legendę tej wojny. Termopile i Maraton w 490 r. p.n.e. ją zapoczątkowały, ale to Salamina i rok później Plateje były decydujące. Geniuszem tej wojny był Temistokles deklarujący, że „nie wiem, jak nastroić harfę, ale wiem, jak wziąć skromne miasto w...