Najważniejsza jest finansowa samodzielność

źródło: Rzeczpospolita

Erozja stabilnego, niezależnego od decyzji politycznych finansowania prowadzi do uderzającego w fundamenty samorządności klientelizmu. I grozi wręcz praktyczną likwidacją lokalnej władzy publicznej. Tekst przygotowany we współpracy ze Związkiem Miast Polskich

Nawet co trzecia złotówka przeznaczana na usługi publiczne wydawana jest przez samorządy. A w niektórych obszarach, decydujących o rozwoju lokalnym czy zadaniach związanych z codziennym życiem Polaków, zdecydowana większość.

Rola samorządu

Przykładowo, jak wynika z analizy wydatków publicznych przygotowanej przez Eurostat za 2019 r., samorządy (i ich jednostki zależne) są odpowiedzialne w niemal 100 proc. za takie kwestie jak dostawy wody i odbiór ścieków, zagospodarowanie śmieci, edukacja podstawowa i ponadpodstawowa. To na ich barkach (w 70–80 proc.) spoczywa zadanie rozwoju budownictwa mieszkaniowego, kultury, sportu i rekreacji, w ponad połowie wydatków są też organizatorem transportu publicznego (np. w zakresie komunikacji miejskiej czy rozbudowy i modernizacji sieci drogowej), a w ponad 40 proc. za organizację ochrony zdrowia.

– Polska reforma samorządowa wyznaczyła społecznościom lokalnym i regionalnym wiele istotnych zadań, wśród których jednym z najważniejszych jest rozwój lokalny i regionalny – podkreśla Jan M. Czajkowski, samorządowiec, wykładowca Uniwersytetu Łódzkiego, w raporcie Związku Miast Polskich „Stan finansów JST". I zaznacza, że samorządy dobrze realizują te zadania – w latach 2004–2020 wydatki na inwestycje wyniosły ok. 558 mld zł i jest to kwota większa niż wydatki...