Karol Marks – pruski agent

źródło: John Jabez Edwin Mayal

Karol Marks (1818–1883), niemiecki filozof i działacz rewolucyjny. Twórca socjalizmu naukowego i współzałożyciel I Międzynarodówki

źródło: ullstein bild/Getty Images

Karol Marks przekonuje do swych idei francuskich robotników; obraz Hansa Mocznaya

źródło: autor nieznany/wikipedia

Karol Marks, Fryderyk Engels oraz córki Marksa (od lewej): Jenny Caroline, Jenny Julia Eleanor i Jenny Laura. Zdjęcie z ok. 1864 r.

Twórca komunizmu był płatnym prowokatorem tajnych służb, a w jego pismach można było wyczuć silny niemiecki szowinizm. Gdyby tworzył w dzisiejszych czasach, zostałby uznany przez lewicę za rasistę. Hubert Kozieł

„Macie rodaka, którego zdolności przynoszą zaszczyt waszemu narodowi. To Dąbrowski. Przeczytałem jego pracę o ostatniej wojnie i doprawdy to najlepsza, nie ma wątpliwości, praca o tej kampanii" – mówił polskim posłom do pruskiego parlamentu wyraźnie podekscytowany generał Helmuth von Moltke, szef sztabu armii Prus. „Najlepsza praca", o której wspominał, to „Rys krytyczny wojny we Włoszech i Niemczech" napisany przez Jarosława Dąbrowskiego, polskiego konspiratora niepodległościowego, byłego carskiego oficera i zarazem byłego więźnia caratu. Moltke nie zdawał sobie sprawy, że nieco ponad rok później Dąbrowski będzie walczył przeciwko niemu pod Paryżem. Gdy 18 stycznia 1871 r. w Sali Zwierciadlanej pałacu w Wersalu zgromadziło się kilkudziesięciu niemieckich monarchów, pruski premier Bismarck i kwiat generalicji, by proklamować II Rzeszę, to po drugiej stronie frontu Dąbrowski zbierał oddziały Gwardii Narodowej, by wykonać uderzenie mające na celu błyskawiczne zakończenie wojny. Wszystko było dogadane z polskimi konspiratorami służącymi w pułkach z Wielkopolski, które stały na drodze do Wersalu. Uderzenie ruszyło, ale następnego dnia zostało nagle wstrzymane 4 km od pałacu wersalskiego. Szansę na wzięcie do niewoli niemieckiego dowództwa pogrzebał gen. Louis-Jules Trochu, przywódca francuskiego Rządu Obrony Narodowej. 10 dni później Paryż kapitulował przed Niemcami,...