Czuj, czuj, czuwaj!

Wiadomości o drakońskich karach za przestępstwa popełniane w związku z własnością lasu zebrał Kaźmierz Raczyński w „Codex diplomaticus majoris Poloniae od roku 1136 do roku 1597". Na przykład drzewa z wyciosanymi na nich znakami własności uważano za nietykalne, a „kto ich nie uszanował, podrąbał lub znak sfałszował, ten na nich obwieszon bywał".

Zapisane przez Raczyńskiego średniowieczne prawa wskazują, że już wtedy lasy stawały się deficytowe, przestano uważać je za niewyczerpane, a wycinka lasu, także nielegalna, stanowiła poważny problem. Rzecz w tym, że legalna czy nie, powodowała takie same skutki ekologiczne. Od jak dawna?

Podręczniki informują, że od czasu, gdy na Bliskim Wschodzie pojawiło się rolnictwo, mniej więcej 10 tys. lat temu. Rolnicy wypalali, karczowali las, aby na ogołoconych z drzew połaciach siać zboże i wypasać zwierzęta. W ten sposób zakończył się etap współżycia człowieka z przyrodą, rozpoczęła się zaś walka z nią. Cóż z tego, że nieuświadomiona... Naturalna szata roślinna, właściwa dla danego regionu, ustępowała wymuszonej przez człowieka; szata roślinna ubożała, zmieniał się w niej udział procentowy poszczególnych dzikich gatunków na korzyść gatunków uprawnych....