Rachunkowość w czasach podwyższonej inflacji

Według danych GUS inflacja w Polsce rok do roku w marcu przekroczyła 10 proc., a wstępne wyniki za kwiecień wskazują na jej dalszy wzrost. Sytuacja ta powoduje, że bazujące na wartościach historycznych ujęcie księgowe w wielu przypadkach coraz bardziej oddala się od wartości rynkowych. Ustawa o rachunkowości daje jednak pewną przestrzeń do uwzględnienia zmiany cen.

Podstawą regulacji zawartych w ustawie o rachunkowości (dalej: uor) oraz innych przepisach z niej wynikających jest zasada kosztu historycznego wyrażona w art. 7 tej ustawy. Zgodnie z tą zasadą poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione ceny nabycia lub koszty wytworzenia. Konsekwentnie, wycena księgowa kluczowych pozycji w sprawozdaniu finansowym, takich jak środki trwałe, zapasy, udziały w innych jednostkach, inwestycje, zgodnie z art. 28 uor bazuje na cenach nabycia lub koszcie wytworzenia. W przypadku niektórych pozycji, takich jak zaliczane do aktywów trwałych inwestycje, ustawa pozostawia prawo wyboru wyceny rynkowej. W praktyce jednak spółki często decydują, w ramach polityki rachunkowości, na prostszą wycenę historyczną. Mając na uwadze rosnącą w ostatnich miesiącach inflację oraz perspektywy na przyszłość w tym zakresie warto rozważyć, w których obszarach sprawozdania finansowego istnieje możliwość urealnienia wyceny księgowej.

Wycena inwestycji

Oczywistymi obszarami do rozważenia są te, w których ustawa o rachunkowości daje prawo wyboru, a jedną z opcji jest wycena rynkowa. Artykuł 28 ust. 1 pkt 1a pozwala na wycenę nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do inwestycji według zasad stosowanych dla środków trwałych lub według ceny...