Prokurator zawłaszcza uprawnienia sądu

Decydowanie o wyłączeniu jawności rozprawy, chociaż odbywa się w postępowaniu, które prowadzi sąd, nie należy do sędziego, lecz do prokuratora. Ten może się także sprzeciwić odstąpieniu od tymczasowego aresztu.

Zgodnie z zasadą trójpodziału władzy to sądy, będące władzą odrębną i niezależną od innych władz, są powołane do sprawowania wymiaru sprawiedliwości (art. 10 Konstytucji RP). W sprawach karnych powołane są do orzekania o odpowiedzialności karnej, a nadto w licznych kwestiach pobocznych, pojawiających się w toku postępowania karnego. To sądy wyposażone są w przymiot niezależności (art. 173 Konstytucji RP), a sędziowie w gwarancję niezawisłości (art. 178 ust. 1 Konstytucji RP). Prokurator zaś jest uczestnikiem postępowania karnego, który może zmieniać swoją rolę procesową: w postępowaniu przygotowawczym (w śledztwie lub w dochodzeniu) jest organem prowadzącym postępowanie, a w postępowaniu sądowym – stroną. Niektóre jednak czynności, najbardziej ingerujące w prawa lub wolności gwarantowane przez konstytucję, w postępowaniu przygotowawczym nie mogą być wykonywane przez prokuratora. Są zastrzeżone dla sądu.

Nierówność broni

Tylko z organem procesowym wiąże się prawo do wydawania w toku postępowania karnego wiążących rozstrzygnięć, i to zarówno w kwestii odpowiedzialności oskarżonego, jak i w kwestiach pobocznych. Tymczasem podczas VIII kadencji Sejmu RP oraz aktualnej, IX kadencji, do kodeksu postępowania karnego zostały wprowadzone liczne zmiany umożliwiające prokuratorowi decydowanie o zasadniczym lub incydentalnym nurcie postępowania karnego, tj. wtedy, gdy nie jest on już...