Czym różni się opinia instytutu od opinii zwykłego biegłego sądowego

Rozbieżność opinii specjalistów nie uzasadnia jeszcze zwrócenia się do instytutu naukowo-badawczego, jeżeli nie ma wskazań problemowych.

Jakiś czas temu jeden z moich przyjaciół jako ceniony ekspert otrzymał zlecenie wyjaśnienia pewnej sprawy, która była głośna i powszechnie znana. Jednak nie zamierzał robić tego osobiście, ale jako dziekan wydziału uczelni pokierował powołanym przez siebie zespołem. Raport został przedstawiony po roku pracy kilkudziesięciu osób o różnych specjalnościach i z różnych ośrodków. Raport nie tylko merytorycznie wyjaśnił sprawę, również emocjonalnie wygasił spór.

Kiedy pytałem przyjaciela, jak wyglądała jego praca, odpowiedział krótko: cały czas pilnowałem, żeby moi eksperci trzymali się tematu i nie rozpraszali uwagi na inne sprawy, które jeszcze bardziej ich zainteresowały. Ten przypadek pokazuje nie tylko, dlaczego jest potrzebna opinia instytutu naukowo-badawczego, ale także zasady, bez których taka opinia może być bezużyteczna, a nawet szkodliwa. To mocne stwierdzenia. Aby uzasadnić ich słuszność, należy przypomnieć zasady główne – tak merytoryczne jak i procesowe.

Subsydiarność opinii biegłych i nadrzędność kompetencji sądu

Jak powszechnie wiadomo, zgodnie z art. 278 § 1 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), sąd korzysta z opinii biegłych, kiedy potrzebne są wiadomości specjalne. O czym rzadko się pamięta, inicjatywa powołania biegłego powinna pochodzić od stron („sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do...