Problem z odzyskaniem wywłaszczonych nieruchomości

Dyspozycja art. 216 ustawy o gospodarce nieruchomościami najdobitniej pokazuje, że przepisy dotyczące wywłaszczenia nie zawsze sformułowane są w sposób pełny i wyczerpujący.

Wywłaszczenie nieruchomości to pozbawienie osób fizycznych lub osób prawnych, najczęściej w drodze decyzji, ale nie tylko, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Taka definicja „wywłaszczenia” znajduje się w art. 112 ust. 2 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (DzU 1997 nr 115 poz. 741, t.j. DzU 12023 poz. 344). Choć przepis ten odwołuje się wyłącznie do odjęcia prawa w drodze decyzji administracyjnej, to status nieruchomości wywłaszczonych w kontekście zwrotu wywłaszczonych nieruchomości – zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego – powinien obejmować również nieruchomości nabyte w drodze negocjacji przedwywłaszczeniowych (prowadzonych w trybie art. 114 ustawy o gospodarce nieruchomościami) w drodze umowy cywilnoprawnej. Ponadto ze skutkiem wywłaszczenia mamy do czynienia – jak to potwierdził Trybunał Konstytucyjny – również w przypadku, gdy do pozbawienia własności dochodzi wskutek decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, tak zwanej decyzji zintegrowanej wydawanej na podstawie ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Wywłaszczenie to więc nic innego jak przymusowe pozbawienie lub ograniczenie konstytucyjnie chronionego prawa własności, z tym zastrzeżeniem, że jest ono dopuszczalne, gdy jest jedyną drogą do...