Pora na model skandynawski

autor zdjęcia: mat. pras.

źródło: Rzeczpospolita

Polska transformacja przebiegała pod znakiem neoliberalizmu i pod dyktando „brygad z Mariotta”.

Istnieją cztery podstawowe modele kapitalizmu: anglosaski, reński, azjatycki oraz skandynawski, zwany czasem także nordyckim. Nie ma tutaj miejsca, aby charakteryzować je dokładnie. Wystarczy, jeśli porównamy ze sobą dwa: anglosaski oraz skandynawski. A to dlatego, że pierwszemu hołdujemy do dziś, a drugi wart byłby wdrożenia. Model anglosaski upowszechnił się u nas za sprawą pewnego splotu okoliczności. Był dominujący i tryumfujący na początku naszej transformacji, a związana z nim ideologia neoliberalna była hegemoniczna w świecie Zachodu.

Imponujące ożywienie gospodarek anglosaskich po wdrożeniu reform prorynkowych przez Ronalda Reagana i Margaret Thatcher, połączone z odkryciem uroków ideowego źródła ich postępowania – ekonomicznych doktryn noblistów Fryderyka Augusta von Hayeka (to jego kazała czytać członkom swego gabinetu pani Thatcher) oraz Miltona Friedmana, jak i całej tzw. szkoły chicagowskiej w ekonomii, której był on reprezentantem, spowodowało, że w powszechnym odbiorze wydawało się, iż ekonomiczny Święty Graal został odkryty. Pojawiła się atmosfera bezalternatywności.

Koniec wszystkiego

Na jej fali Francis Fukuyama wieszczył koniec historii, a wielu innym wydawało się, że prześladujące świat Zachodu kryzysy ekonomiczne to już przeszłość. Tryumf neoliberalnej ideologii spod znaku...