Poradnik dla prezydentów RP – jak stosować prawo łaski

Wydanie prawomocnego wyroku skazującego stanowi warunek sine qua non ułaskawienia.

Od tego, czy prezydent RP wie, jak prawidłowo ułaskawić skazanych, zależy los samych skazanych. Niedopuszczalne jest także ingerowanie władzy wykonawczej w działalność władzy sądowniczej. Coraz częściej w debacie publicznej pojawiały się natomiast opinie, że dopuszczalna jest sytuacja, gdy co prawda prezydent RP ponownie nie ułaskawi, ale potwierdzi swoje wcześniejsze czynności, gdy akt łaski nie został zastosowany po prawomocnym skazaniu.

W mojej ocenie jednak takie potwierdzenie nie będzie prawnie skuteczne, gdyż przepisy nie przewidują instytucji potwierdzenia, a jedynie odrębną procedurę, która określa zasady ułaskawiania przez prezydenta RP.

Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu. Prośbę o ułaskawienie skazanego może wnieść on sam, osoba uprawniona do składania na jego korzyść środków odwoławczych, krewni w linii prostej, przysposabiający lub przysposobiony, rodzeństwo, małżonek i osoba pozostająca ze skazanym we wspólnym pożyciu.

Rozpoznanie prośby

Prośbę o ułaskawienie wniesioną przez osobę nieuprawnioną lub niedopuszczalną z mocy ustawy sąd pozostawia bez rozpoznania. Osoba, która wniosła prośbę o ułaskawienie, może ją cofnąć. Prośbę o ułaskawienie przedstawia się sądowi, który wydał wyrok w...