Inwigilacja kontrolowana

Mechanizm podległości jedynie względem parlamentu może zapewnić najwyższy stopień niezależności organu ds. kontroli nad działalnością służb.

Wydaje się oczywiste, że aktywność operacyjna policji i innych uprawnionych służb może być źródłem zagrożeń dla praw i wolności obywatelskich. Liczne doniesienia środków masowego przekazu wskazują, że podczas wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych mogło dochodzić do nadużyć służb. Z drugiej jednak strony, nieuzasadnione generowanie obaw i nadmierne skrępowanie organów ścigania przy wykonywaniu czynności operacyjno-rozpoznawczych może także stwarzać zagrożenie dla obywateli, gdyż zapewnienie im niezbędnego bezpieczeństwa będzie bardzo trudne do wykonania.

W tej perspektywie znalezienie rozsądnego kompromisu pomiędzy tymi wartościami jawi się jako zadanie trudne, aczkolwiek niezbędne. Jednym z organów konstytucyjnych, który włączył się w budowanie mechanizmu ochrony praw obywatelskich osób, które mogą być pokrzywdzone przez nadmierną działalność i wykorzystanie szczególnych uprawnień przez służby specjalne i policyjne był rzecznik praw obywatelskich.

Grupa ekspertów spotykająca się przez kilka miesięcy na zaproszenie polskiego ombudsmana sporządziła we wrześniu 2019 r. obszerny dokument zatytułowany „Osiodłać Pegaza – przestrzeganie praw obywatelskich w działalności służb specjalnych – założenia reformy”. Eksperci zaproponowali w nim m.in. stworzenie niezależnego organu ds. kontroli nad działalnością służb specjalnych, który byłby niejako...