Jak rozwiązywano parlamenty w II Rzeczypospolitej
Jak rozwiązywano parlamenty w II Rzeczypospolitej
Krzysztof Olszewski
W dwudziestoleciu międzywojennym Ignacy Mościcki, prezydent RP, czterokrotnie podejmował decyzję o rozwiązaniu Sejmu, jednak tylko dwa razy uczynił to przed upływem jego kadencji. Zarówno nowela sierpniowa (1926) do konstytucji marcowej, jak i przepisy konstytucji kwietniowej (1935) dawały mu bardzo duże możliwości manewru. Nikt więc nie mógł prezydentowi wówczas zarzucić, że działa poza prawem lub na jego granicy. Sejm nie mógł na przykład podjąć uchwały o samorozwiązaniu, nawet jego kadencję kończyło odpowiednie rozporządzenie głowy państwa.
Co na to konstytucja?
Jak wyglądały prawne możliwości rozwiązania parlamentu w świetle ustawodawstwa konstytucyjnego II RP? Kadencja pierwszego Sejmu Ustawodawczego (1919 -- 1922) nie była określona. Postanowiono jedynie w artykule 1 tzw. ustawy przechodniej, że będzie on sprawował swą władzę aż do dnia, w którym ukonstytuuje się nowy parlament. W dniu rozpoczęcia nowej kadencji Sejm Ustawodawczy uległ automatycznemu rozwiązaniu.
Przyjęcie konstytucji marcowej (17 marca 1921) oznaczało dla parlamentu wprowadzenie jego kadencyjności. Ustalono, że posłów i senatorów wybiera się na pięć lat. Przewidziano możliwość rozwiązania izb przed upływem ich kadencji. Charakterystyczne dla ewolucji systemu...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta