Jak odebrano władzę „towarzyszom”

źródło: ADM

Zdjęcie z 17 sierpnia 1989 r. trzymających się za uniesione ręce Romana Malinowskiego (ZSL), Lecha Wałęsy i Jerzego Jóżwiaka (SD) stało się symbolem zmiany, jaka wkrótce miala nadejść

autor zdjęcia: Radek Pasterski

źródło: Fotorzepa

Piotr Kościński

20 lat temu powstała koalicja „Solidarności”, SD i ZSL, doprowadzając do upadku komunistycznego obozu władzy – kulisy przygotowań do powołania rządu Mazowieckiego rekonstruuje publicysta „Rz”

Inicjatywa wyszła od „Solidarności”, a pierwszym partnerem w rozmowach stało się Stronnictwo Demokratyczne. Obecna partia Pawła Piskorskiego i Andrzeja Olechowskiego liczyła wówczas ponad 100 tysięcy członków. Owo peerelowskie ugrupowanie skupiało głównie rzemiosło i inteligencję. W latach 1980 – 1981 podjęło próbę usamodzielnienia się, a bardzo wielu jego członków należało lub wręcz działało w „Solidarności”. – W terenie dominowały nastroje opozycyjne. Właśnie wtedy nawiązałem kontakt z Lechem Wałęsą i przekonywałem go, by „Solidarność” próbowała pozyskać SD do współpracy – wspomina Tadeusz Bień, w Sejmie kontraktowym przewodniczący Klubu Poselskiego Stronnictwa.

Ale później był stan wojenny (grupa posłów SD głosowała przeciwko ustawie o stanie wojennym, za co stanęła przed sądem partyjnym) i przez kilka lat o żadnej współpracy nie mogło być mowy.

Najsłabsze ogniwo

Podwaliny pod powstanie nowej koalicji dał Okrągły Stół. – Prezentowaliśmy tam poglądy całkowicie odmienne od tych przedstawianych przez PZPR i ZSL – opowiada Krzysztof Kotlarek, wówczas działacz SD, reprezentujący Stronnictwo w podstoliku polityczno-ustrojowym. – Zresztą już w 1981 r. mówiliśmy, że w Sejmie większość powinna mieć nie sama PZPR, ale koalicja PZPR – ZSL – SD, a powtórzył to oficjalnie w marcu 1988 r. ówczesny...