Ruszyli z posad bryłę świata

autor zdjęcia: Wojciech Grzędziński

źródło: Fotorzepa

źródło: ria novosti/afp

Jaruzelski miał możność oddziaływania na Gorbaczowa w nie mniejszym stopniu niż Gorbaczow na niego – pisze publicysta. Na zdjęciu Michaił Gorbaczow i Wojciech Jaruzelski podczas X zjazdu PZPR w Warszawie, lipiec 1986 r.

Nie da się rozstrzygnąć, kto i w jakim procencie przyłożył rękę do upadku komunizmu. Ale wśród nominowanych do głównej nagrody na pewno są Michaił Gorbaczow i Wojciech Jaruzelski – pisze publicysta

Piętnastego marca minęło 20 lat od wyboru Michała Gorbaczowa na stanowisko prezydenta ZSRR. Ale nie ta data jest ważna, lecz wcześniejsza od niej o pięć lat, gdy po śmierci I sekretarza KPZR Konstantina Czernienki 11 marca 1985 roku jego następcą został wówczas prawie nieznany Michał Gorbaczow – 54-letni „młodzieniec” na tle wcześniejszych trzech gerontokratów kierujących Krajem Rad.

Chciałbym z okazji tej ważniejszej rocznicy podzielić się wspomnieniem, kiedy dostrzegłem pieriestrojkę. Trzeba dodać, że ówczesnym obserwatorom przychodziło to trudno i nawet wtedy, gdy jak na dłoni widać było, iż w ZSRR „coś się zaczęło”, wielu z nich machało lekceważąco ręką lub mówiło, że to mistyfikacja usypiająca Zachód, za którą są ciemne zamiary Kremla.

Gdy „Prawda” znormalniała

W połowie lat 80. mieszkałem z rodziną pod Paryżem i regularnie komentowałem wydarzenia gospodarcze, a także polityczne w Radiu Wolna Europa. Paryskie studio polskiej rozgłośni, podobnie jak studia innych sekcji narodowych RWE, mieściło się razem z Radiostacją Swoboda, mutacją Wolnej Europy nadającą po rosyjsku. Z kaliskiego gimnazjum im. Adama Asnyka wyniosłem dobrą znajomość tego języka i w Polsce zdarzało mi się czytywać „Prawdę”, główny organ władzy radzieckiej. „Prawda” i inne gazety z ZSRR leżały na stoliku w przedpokoju studia.

Pewnego wiosennego dnia 1986 roku, czekając na...