Bank centralny: wiele funkcji, wiele instrumentów
Bez banku centralnego trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie współczesnej gospodarki
Bank centralny to jedna z najważniejszych centralnych instytucji państwa, najczęściej mająca silne umocowanie prawne w konstytucji. Dba on o kondycję pieniądza i instytucji zajmujących się jego obrotem. Regulacje prawne przypisują bankom centralnym uprawnienia w zakresie:
∑ kontroli podaży pieniądza,
∑ reżimu kursowego,
∑ bezpieczeństwa systemu płatniczego.
Bardzo często bank centralny odpowiada też za stan systemu bankowego. Przyjmuje on depozyty od banków komercyjnych, w tym tzw. rezerwy obowiązkowe i udziela im kredytów, gdy zasoby pieniężne banków są zbyt małe (dlatego mówimy „bank banków”). Kredyty takie udzielane są pod zastaw papierów wartościowych. Wdrażanie koncepcji nadzoru skonsolidowanego spowodowało w niektórych krajach (np. Wielka Brytania, Polska) ograniczenie zakresu odpowiedzialności banku centralnego. Choć sytuacja ta w ostatnich latach ulega stopniowej zmianie, banki centralne wciąż odpowiadają za płynność sektora bankowego.
Banki centralne prowadzą też obsługę bankową budżetu państwa (bank państwa), nie mogą jednak bezpośrednio finansować deficytu budżetowego. Zarządzają one również rezerwami dewizowymi, dzięki czemu państwa utrzymują zdolność do regulowania swoich zobowiązań w operacjach handlowych, a także finansowych z podmiotami zagranicznymi (wypłacalność międzynarodowa).
Ile pieniądza w...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta