Kłopot z Nowosielskim

źródło: EAST NEWS

Obok ołtarza w kościele w Wesołej zawisł już obraz „Jezu, ufam Tobie” i Matka Boska Częstochowska. Zaburzają zaprojektowane przez Nowosielskiego wnętrze, ale przecież ludzie muszą się do czegoś modlić!

Malarstwo religijne Nowosielskiego może okazać się tylko estetyczną wariacją na temat ikony, której nie zaakceptuje ani katolicyzm ani prawosławie

Był wybitnym malarzem.

Był domorosłym teologiem.

Stanowi kłopot.

Nie dla historyków sztuki, ci uznają wysoką rangę jego dzieł. Nie dla miłośników literatury, ci doceniają inspirującą rolę jego wypowiedzi, erudycję, teologiczną wyobraźnię. Jerzy Nowosielski stanowi kłopot dla katolików. Kłopot i wyzwanie, gdyż dzięki Nowosielskiemu możemy na nowo dostrzec swą (wstydliwą niekiedy) specyfikę.

Malarstwo religijne, którym często obdarzał katolickie świątynie, spotykało się z oporem wiernych, niezadowolonych z robienia im z kościołów cerkwi czy muzeów. Światli proboszczowie starali się tłumaczyć, że Jerzy Nowosielski wielkim artystą jest, krytycy zaś,  sarkając na ciemny ludek boży, bronili tak pojmowanego mecenatu Kościoła.

Obrazy były znakomite, wnętrza świątyń zyskiwały oryginalność, ale przecież ikona jest czymś radykalnie odmiennym od katolickiej sztuki religijnej. Odwołuje się do zupełnie innej duchowości, niesie ze sobą inną wizję przeżywania religii. Jej instalowanie w kościołach w formie dominującej sztuki użytkowej, mającej służyć celebrze i modlitwie, było nieporozumieniem. A może wyborem mniejszego zła? Bo realizacje Nowosielskiego dzięki stylizacji do dziś bronią się w zalewie kiczu czy nieudanych poszukiwań. Stylizacja – czy to na prawosławie, egzotykę, czy na ludowość – to wszystko świetne koncepty na czas kryzysu w sztukach...