Trumny Hoovera i Roosevelta

źródło: AP

Alegoryczny fresk przedstawiający New Deal i prezydenta Roosevelta odsłonięty w nowojorskiej szkole artystycznej im. Leonarda da Vinci w 1935 r.

W debacie na temat kryzysu sięga się po historyczny kostium – odwołania do tego, jak USA walczyły z wielkim kryzysem lat 30. To dobra okazja do refleksji o kruchości recept ekonomicznych w polityce

W ostatnią sobotę na łamach „Gazety Wyborczej" spierali się Adam Leszczyński i Witold Gadomski. Kilka lat temu wiążący byłby tam głos Gadomskiego. Teraz nowa lewica przypiera do muru zmęczonych neoliberałów.

Leszczyński broni poglądu noblisty Krugmana, który nie godzi się z nieuchronnością cyklu koniunkturalnego i chce pogrążonym w depresji krajom aplikować zwiększone wydatki. Krytyków tego poglądu publicysta porównuje do Andrew Mellona, sekretarza skarbu w ekipie republikanina Herberta Hoovera. Mellon zachwalał  chwilowe załamanie gospodarcze jako „oczyszczające".

Tej postawie, którą przypisuje także samemu Hooverowi, lewicowiec przeciwstawia energię demokraty Franklina Delano Roosevelta, który wygrał wybory w 1932 roku, a  od wiosny 1933 realizował program napędzania koniunktury wielkimi robotami publicznymi i zwiększeniem społecznej pomocy, co, zdaniem Leszczyńskiego, „pozwoliło gospodarce odbić się od dna". I jeszcze konkluzja: „Jego program okazał się politycznie wykonalny, dopiero gdy Ameryka miała 25 procent bezrobocia, a PKB spadła o jedną trzecią. Ale nawet wówczas wielu ludzi myślało tak jak Mellon".

Gadomski oddziela Hoovera od jego sekretarza skarbu, dowodząc, że to ten prezydent był już zwolennikiem ożywienia gospodarki drogą zabiegów państwa. W jego ujęciu to twórca ograniczonego pakietu stymulacyjnego,...