Jaki duch obejmie rządy świata
Jaki duch obejmie rządy świata
(o Emersonie)
Stefan Bratkowski
Paryżowi, czyli -- naonczas -- Europie, odkrył Emersona Mickiewicz. I już to byłoby dostateczną racją dla polskiej ciekawości. Mickiewicz bowiem nie był tylko romantycznym wieszczem; był wielkim umysłem, znakomicie poinformowanym o przemianach ówczesnego św na paryskiej giełdzie, ale w pełni rozumiał bieg czasu. Dlatego mówił w jednym ze swych słynnych wykładów paryskich w College de France 26 grudnia 1843 r. :
"Nikt bardziej od nas nie podziwia cudów przemysłu i jego niezmiernej potęgi, która opanuje cały świat; ale tu chodzi o sprawę wyższą, chodzi o to, jaki to duch posłuży się tymi wszystkimi niezmiernymi środkami przemysłowymi, jaki to duch obejmie rządy świata".
Uważał Emersona za sojusznika w tej kwestii. Oczywiście, nie ukrywajmy: w rozumieniu Mickiewicza niemal wszystko odnosiło się do sprawy polskiej i niemal wszystko się z nią kojarzyło. Jeżeli Emerson wzywał do otworzenia duszy boskiemu światłu łaski, jeśli to on tak "p bardziej w świecie praktyczny i oddany sprawom materialnym", "do tych ludzi, których sam oskarżał o brak niezbędnych cnót: nadziei i miłości, jakimże winien być język polityków i filozofów odzywających się do ludu słowiańskiego, któremu obu tych cnót, miłości i nadz ...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta