Jak i za co będą karane podmioty zbiorowe, czyli także firmy

Rozwiązania przyjęte w projektowanej ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych zmierzają do zwiększenia efektywności narzędzi służących do wymierzenia sankcji podmiotom zbiorowym, zwłaszcza w przypadku zwalczania przestępczości gospodarczej i skarbowej.

W tym celu poszerzono podstawy odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Przede wszystkim projekt wskazuje wprost na to, że podmiot zbiorowy odpowiada za każde przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Projekt nie ogranicza więc (tak jak obecnie obowiązująca ustawa) odpowiedzialności podmiotu do konkretnie wymienionych w ustawie czynów. Na gruncie obowiązujących rozwiązań do przypisania odpowiedzialności podmiotowi zbiorowemu za czyn zabroniony niezbędny jest wyrok skazujący osobę fizyczną (pracownika lub członka zarządu) za określone przestępstwo, np. za korupcję, ustawienie przetargu, czy oszustwo. Według projektowanych przepisów warunkiem odpowiedzialności podmiotu zbiorowego nie będzie już wcześniejsze pociągnięcie do odpowiedzialności osoby fizycznej. Oznacza to, że organy ścigania: prokuratura, policja czy służby specjalne będą miały, w przypadku przestępstw ściganych z urzędu, obowiązek prowadzić czynności przeciwko podmiotowi zbiorowemu, niezależnie od postępowania przeciwko osobie fizycznej (pod warunkiem, że za ściganiem podmiotu zbiorowego przemawia interes społeczny).

Przykładowo postępowanie karne przeciwko spółce z sektora budowlanego podejrzewanej o próbę „ustawienia" przetargu publicznego na budowę odcinka drogi, będzie mogło być wszczęte i prowadzone, nawet zanim służby rozpoczną postępowanie przeciwko konkretnym osobom, które, zdaniem organów ścigania, mogły być...