Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Cywilizacja wyzysku

30 września 2022 | Rzecz o historii | Marcin Adamczyk
Wrzesień: zbiór wina (ilustracja z „Breviarium Grimani”, ok. 1515 r.)
autor zdjęcia: Bridgeman Images/Leemage/AFP
źródło: Rzeczpospolita
Wrzesień: zbiór wina (ilustracja z „Breviarium Grimani”, ok. 1515 r.)
„Żniwa” – obraz niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla Starszego namalowany w 1565 r.
autor zdjęcia: Everett Collection/shutterstock
źródło: Rzeczpospolita
„Żniwa” – obraz niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla Starszego namalowany w 1565 r.
„Taniec wieśniaków” – obraz Pietera Bruegla Starszego namalowany ok. 1568 r.
autor zdjęcia: Oleg Golovnev/shutterstock
źródło: Rzeczpospolita
„Taniec wieśniaków” – obraz Pietera Bruegla Starszego namalowany ok. 1568 r.
Thomas Malthus (1766–1834)
autor zdjęcia: Thomas Robert Malthus. Mezzotint by John Linnell, 1834. Wellcome Collection. Public Domain Mark. [y
źródło: Rzeczpospolita
Thomas Malthus (1766–1834)

W całych dotychczasowych dziejach ludzkości zaszły tylko trzy istotne wydarzenia: opanowanie ognia, wynalezienie rolnictwa i rewolucja przemysłowa.

Opanowując ogień, rodzaj homo stał się, z ekologicznego punktu widzenia, drapieżnikiem szczytowym. Polował na wszystkie inne gatunki, żaden natomiast, poza ewentualnie innymi ludźmi, nie polował na niego. Termiczna obróbka pożywienia, uwalniając ze spożywanych posiłków znacznie więcej niż z surowizny kalorii, umożliwiła ewolucyjny wzrost mózgu, tworzenie zaawansowanych narzędzi, w tym „narzędzi drugiego rzędu” – narzędzi używanych do produkcji innych narzędzi, oraz zaskakująco wysublimowanych dzieł sztuki, w tym do dzisiaj zatykającego dech w piersiach malarstwa jaskiniowego. Ale i też na tym się to zatrzymało. Mimo swojej inteligencji łowcy-zbieracze nie mogli pozyskać z ekosystemu więcej niż kilka procent uwięzionej w nim energii słonecznej, czyli tzw. produkcji pierwotnej netto. W konsekwencji ich liczebność, tak samo jak liczebność wszystkich innych drapieżników, była regulowana przez równania znane w ekologii pod nazwą modelu Lotki-Volterry.

W sposób strukturalny zabraniają one, pod groźbą wyginięcia, przekroczenia przez populację drapieżników pewnego progu liczebności, a tym samym blokują powstanie w takiej populacji, niezależnie od tego, jak bardzo inteligentne byłyby pojedyncze osobniki, społeczności bardziej złożonych, społecznego podziału pracy i wielkoskalowych sieci wymiany genów, towarów...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Wydanie: 12383

Wydanie: 12383

Spis treści

Ekonomia i rynek

Komunikaty

Zamów abonament