Wyjątek, który wszyscy chcemy rozumieć

Działanie prawa wstecz ma charakter odstępstwa od powszechnie obowiązującej reguły.

Dobrze wszystkim znana zasada lex retro non agit jest cały czas uniwersalna. Na przestrzeni lat prawo się zmienia, ewoluuje, dostosowując się do potrzeb społecznych i gospodarczych. Pewne zasady stanowienia prawa pozostają jednak stałe i tak samo jak kiedyś, tak i dziś trudno je podważać lub kwestionować.

Przy rozważaniach nad wartością, jaką jest prawo, które cechuje się stabilnością i przewidywalnością, warto też odpowiedzieć sobie na pytania, jakie powinno być prawo. Prawo jako system norm określających nasze relacje społeczne powinno spełniać dwie podstawowe funkcje. Z jednej strony należy oczekiwać od prawa, że będzie reagować na zmiany społeczne, gospodarcze i będzie bez zwłoki podążać za rozwojem technologicznym. Z drugiej strony prawo powinno regulować w sposób przewidywalny ramy naszego postępowania, stroniąc od nagłych i nieoczekiwanych zmian. Kultura przestrzegania prawa kształtuje się bowiem nie tylko ze względu na racjonalność norm prawa, ale też ze względu na trwałość ich obowiązywania.

Dlaczego przestrzegamy prawa?

Przestrzegamy prawa, bo odpowiada naszym normom moralnym i jest z nimi zgodne, bo obawiamy się odpowiedzialności za postępowanie niezgodne z przepisami prawa. Stosujemy się do przepisów prawa, bo traktujemy je jako instrument i narzędzie do realizacji swoich celów. Przestrzegamy prawa także dlatego, że z biegiem czasu określone normy...