Dyplomacja gospodarcza: zjeść czy być zjedzonym

źródło: Rzeczpospolita

Andrzej Mierzwa

źródło: Rzeczpospolita

Inwestorzy w obecnej trudnej sytuacji międzynarodowej starają się wybrać projekty, które nie tylko oferują potencjalnie ciekawe zwroty, ale i mają przewidywalny poziom ryzyka. Polska dzisiaj nie daje takiej pewności.

Aby uzmysłowić sobie znaczenie dyplomacji gospodarczej w dzisiejszym świecie, wystarczy spojrzeć na statystykę. W 1948 r., gdy podpisywano GATT, czyli Układ Ogólny ws. Taryf Celnych i Handlu, a którego następcą jest Światowa Organizacja Handlu (WTO), roczny eksport towarów na świecie sięgał 58,5 mld dol. W 2021 r. było to 17,6 bln dol. – ponad trzysta razy więcej.

Polska jest 25. krajem świata pod względem eksportu, ale polscy producenci i usługodawcy przodują w branżach, które nie wymagają najbardziej zaawansowanej technologii, kapitału ludzkiego i infrastruktury naukowo-badawczej. Eksport mebli czy wyrobów tytoniowych, usługi transportowe lub biznesowe nie tworzą istotnych innowacji, które przyczyniłyby się do długoterminowego rozwoju gospodarczego, wzrostu kapitału ludzkiego i budowy nowoczesnej gospodarki. Wręcz przeciwnie, w tych branżach działalność może być łatwo zlokalizowana w innym kraju i zautomatyzowana. To zagrożenie dla perspektyw Polski w światowej wymianie handlowej, ale głównie ryzyko dla rynku pracy i produkcji krajowej.

W konsekwencji polska gospodarka stoi przed strategicznym problemem: braku specjalizacji albo specjalizacji w tych branżach, które charakteryzują się niską innowacyjnością, a w konsekwencji tworzą niską wartość dodaną. Dlatego nasza gospodarcza racja stanu powinna być dla rządu priorytetem. Trzeba przyciągnąć długoterminowe...