Kup pan amorka

autor zdjęcia: Janusz Kapusta

źródło: Rzeczpospolita

źródło: ośrodek ochrony zbiorów publicznych

Lukas Cranach Starszy (lub warsztat), Madonna z Dzieciątkiem, 1530 r. , skradziona w 1995 r. z kościoła w Sulmierzycach

źródło: ośrodek ochrony zbiorów publicznych

Madonna Apokaliptyczna, XVI/XVII w., skradziona w 2002 r. z kościoła w Daniszewie

źródło: ośrodek ochrony zbiorów publicznych

Monstrancja ze złoconego srebra, 1723 r., skradziona w 1980 r. z Muzeum Klasztornego w Świętej Lipce

źródło: ośrodek ochrony zbiorów publicznych

Matka Boża Rudecka, ikona z XVI w., skradziona w 1992 r. z kościoła w Jasieniu

źródło: ośrodek ochrony zbiorów publicznych

Xawery Dunikowski, Głowa mężczyzny, przed 1930 r., skradziona w 2007 r. z ASP w Warszawie

Co może łączyć nobliwego profesora z recydywistą? Albo znanego antykwariusza ze znanym doskonale policji paserem? Odpowiedź jest prosta: niekiedy uczestniczą w tym samym procederze, czyli kradzieży zabytków i dzieł sztuki

– Wiedza operacyjna policji nie przekłada się niestety na wiedzę procesową. Czyli wiemy dużo, ale znacznie mniej możemy udowodnić – mówi inspektor Jan Mikołajczak z Komendy Głównej Policji.

Skruszeni przestępcy opowiadają niekiedy dziwne historie.

– Po kradzieży we wrocławskim kościele św. Jadwigi złodzieje trafili do antykwariusza. Byli na zapleczu, już dobijali targu, kiedy w radiowych wiadomościach powiedziano, że policja prowadzi intensywne działania operacyjne w związku z kradzieżą figur świętych z kościoła. Antykwariusz zareagował natychmiast: „Przyjdźcie do mnie za pół roku, jak się uspokoi” – wspomina jeden z policjantów.

Bulwersujące historie związane z obrotem dziełami sztuki krążą też wśród kolekcjonerów, choć nie przenikają zazwyczaj na zewnątrz.

– Mógłbym napisać pitaval, pełen kompromitujących anegdot o tym, co się dzieje na tym rynku. Zaręczam, że różne wybitne osoby i znane nazwiska ujrzelibyśmy w nowym świetle – mówi znany pisarz i kolekcjoner Waldemar Łysiak.

Taka książka jednak nie powstanie

– jej skutkiem byłoby odcięcie od wszelkich aukcji, wymian, a nawet wykluczenie z tego środowiska. Coraz więcej się mówi o tzw. falsach, czyli falsyfikatach, zaopatrzonych często w pozytywne opinie ekspertów i sprzedawanych przez domy aukcyjne, choć nikt nawet w ewidentnych wypadkach nie...