Wenecjanin w służbie Albionu

źródło: Bridgeman Art Library

John i Sebastian Cabot w Bristolu przed rejsem przez Atlantyk w 1497 r., mal. Ernest Board, 1906 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Cabot na tle mapy wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej, mal. Giustino Menescardi, XVIII w.

źródło: Bridgeman Art Library

Cabot – czlowiek, który odkrył Kanadę, mal. Ferdinando Tacconi, XX w.

źródło: Bridgeman Art Library

Król Anglii Henryk VII, który przyjął na służbę Giovanniego Caboto (z angielska Johna Cabota)

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Eksploracja wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej przez Europejczyków, koniec XV w. – połowa XVII w.

źródło: AKG

Król Francji Franciszek I, mal. Joos de Cleve, ok. 1535 r.

źródło: AKG

Franciszek I po przegranej bitwie pod Pawią staje jako jeniec przed Karolem V Habsburgiem, litografia niemiecka, XIX w.

źródło: Bridgeman Art Library

Uwięziony Franciszek I podpisuje w Madrycie traktat z Hiszpanią, 14 stycznia 1526 r., rycina hiszpańska, XIX w.

źródło: Bridgeman Art Library

Franciszek I podejmuje cesarza Karola V w paryskim Luwrze, mal. Alexandre Marie Colin, 1843 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Francuscy żeglarze po wizycie na hiszpańskim targu niewolników, rycina Theodore’a de Bry, 1592 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Starcie okrętu francuskiego z eskadrą portugalską pod Potiguaran w Brazylii, ryc. Theodore’a de Bry, 1592 r.

źródło: Bridgeman Art Library

„La Grande Hermine” – okręt flagowy Cartiera żegluje do Kanady, rys. Mathurin Meheut, 1927 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Mapa wschodnich wybrzeży Kanady z wizerunkami Cartiera i jego towarzyszy, 1550 r.

autor zdjęcia: Marek Szyszko

źródło: Rzeczpospolita

W 1609 roku zmagazynowano w Jamestown 300 muszkietów lontowych i kołowych

źródło: Bridgeman Art Library

Jacques Cartier, francuski nawigator i odkrywca, litografia, XIX w.

źródło: Bridgeman Art Library

Flotylla Cartiera płynie Rzeką św. Wawrzyńca w 1535 r., mal. Jean Antoine Theodore Gudin, 1847 r.

źródło: AKG

Saint Croix, francuska osada w Ameryce Północnej założona 1604 r. przez de Champlaina

źródło: Bridgeman Art Library

Jacques Cartier i francuscy koloniści schodzą na ląd w Quebeku, rycina, 1542 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Fort w odbudowanym Quebeku, mal. Ambroise-Louis Garneray, XIX w.

źródło: EAST NEWS

Pomnik Samuela de Champlaina w Quebeku

źródło: EAST NEWS

Starcie wyprawy deChamplaina z Huronami, rycina, 1624 r.

źródło: AKG

Widok Quebeku z 1627 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Pierwsze spotkanie de Champlaina z Indianami, litografia, XIX w.

źródło: bettmann/corbis

Holenderscy osadnicy osiedlają się na wyspie Manhattan (dziś to serce Nowego Jorku), rycina z epoki

źródło: Bridgeman Art Library

Kpt. John Smith, założyciel kolonii Jamestown w Wirginii, bierze do niewoli indiańskiego wodza, rycina, 1624 r

źródło: Bridgeman Art Library

Samuel de Champlain, rycina francuska z 1854 r.

źródło: Wikipedia

Kpt. John Smith, rycina, 1624 r.

źródło: Wikipedia

Karol Burbon, gubernator Nowej Francji, rycina z epoki

źródło: Bridgeman Art Library

Mapa świata z książki Humphreya Gilberta „A Discourse of a Discovery for a New Passage to Cataia”, XVI w.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Mapa Nowej Anglii, 1616 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Indianie palą angielską osadę w 1637 r., rycina z epoki

źródło: AKG

Mapa Nowej Anglii z 1675 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Ojcowie Pielgrzymi odpływają z Anglii do Ameryki, rys. Ron Embleton

źródło: Bridgeman Art Library

Lądowanie osadników z „Mayflower” w Ameryce, litografia, XIX w.

źródło: bettmann/corbis

Osadnicy płynący na „Mayflower” spisują zasady regulujące życie wspólnoty, tzw. kompakty z „Mayflower”, mal. J.L.G. Ferris, XIX w.

źródło: Bridgeman Art Library

Replika statku „Mayflower” stojąca w porcie Jamestown

Podpisany w 1494 r. za błogosławieństwem papieża traktat na zamku w Tordesillas, który przyznał Hiszpanii niemal całość Ameryki Południowej, poza (nieodkrytą jeszcze) Brazylią, nie dopuścił innych państw do apetycznego południowoamerykańskiego tortu. Pozostawały im kaperskie bądź wprost pirackie napady na galeony ze złotem lub pchanie się tam, gdzie wzrok Hiszpanów jeszcze nie sięgał, czyli do Ameryki Północnej.

Andrzej Nieuważny, historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Średniowiecznych włoskich marynarzy ceniono także poza Adriatykiem, a podczas wojny stuletniej Francja najmowała genueńskie galery. Zamknięcie przez Turków drogi na Wschód po zdobyciu Konstantynopola oznaczało jednak dla ambitnych Włochów koniec marzeń o drodze do Indii. Pozostawała służba państwom atlantyckim, zwłaszcza Hiszpanii. Tą drogą poszli najznamienitsi: genueńczyk Kolumb czy florentyńczyk Vespucci.

Do Anglii trafił zaś ok. 1484 r. 34-letni obywatel Wenecji (urodzony w Genui lub koło Neapolu) nazwiskiem Zuan Chabotto, tak bowiem podpisał testament. Włosi nazwą go potem Giovannim Caboto, a wyspiarze – Johnem Cabotem. Nasłuchawszy się w Irlandii opowieści o wyprawach wikingów do Winlandii i o szczęśliwej, pełnej złotych jabłek, cudownych barwników i „przyjaźnie dla żeglarzy usposobionych dziewic” wyspie Brazil, bristolscy kupcy szukali bez skutku drogi do Chin i Indii. Być może wieści te przyszły od osiedlonych na Islandii bristolczyków; pamiętajmy, że także tam szukał informacji Kolumb. Prawdopodobnie pierwsi kup- cy z Bristolu dotarli do Nowej Funlandii już w roku 1494. Cabot obiecał otworzyć Anglikom złoty szlak do państwa Wielkiego Chana. A podpisujący patent na jego wyprawę (marzec 1496 r.) król Henryk VII brał na służbę nie...