80 lat ZUS - Przedwojenne tradycje w nowoczesnym państwie
Pod zaborami
Na ziemiach polskich najwcześniej i najlepiej ubezpieczenia społeczne rozwinęły się w zaborze pruskim. W 1883 r. Niemcy uchwalili ustawę o ubezpieczeniach chorobowych. Po niej w kolejnych latach następne: o prawie do leczenia i renty na skutek niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy oraz przyznającą robotnikom prawo do emerytury, gdy skończą 70 lat. W monarchii austro-węgierskiej wprowadzono kilka lat później ustawę o obowiązkowym ubezpieczeniu od wypadków przy pracy oraz na wypadek choroby. W cesarstwie rosyjskim pierwsze dwie ustawy ubezpieczeniowe uchwalono dopiero w 1912 r. – o ubezpieczeniu chorobowym oraz o ubezpieczeniu od wypadków przy pracy.
Początek niepodległości
Tuż po odzyskaniu niepodległości, 23 listopada 1918 r., Józef Piłsudski przyznał robotnikom i pracownikom przemysłu specjalny zasiłek, a 11 stycznia 1919 r. wydał dekret o ubezpieczeniu na wypadek choroby wzorowany na rozwiązaniach niemieckich (powstały kasy chorych). Jednak nie został on przekazany do zatwierdzenia Sejmowi. Historycy uznają więc za prawdziwy początek ubezpieczeń w Polsce 19 maja 1920 r. - dzień wydania ustawy o obowiązkowym ubezpieczeniu na wypadek choroby. Ustawa ujednolicała przepisy, gwarantowała pracownikom i ich rodzinom pomoc lekarską, leczenie szpitalne i zasiłek chorobowy.
Pierwsze nowoczesne...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta