Obywatele – nieproszeni goście

autor zdjęcia: Jerzy Dudek

źródło: Fotorzepa

Na zdjęciu: Karolina Elbanowska (druga od prawej) wraz z rodzicami przeciwnymi obowiązkowi szkolnemu dla sześciolatków przynieśli do Sejmu podpisy w sprawie referendum edukacyjnego, 12 czerwca 2013 r.

autor zdjęcia: Robert Gardziński

źródło: Fotorzepa

Konstytucja deklaruje istnienie demokracji bezpośredniej, ale uzależnia ją od zgody większości rządowej. W praktyce referendum z inicjatywy obywateli jest instytucją martwą – pisze europoseł PiS.

Nieufność wobec obywateli i obawa przed rozszerzeniem ich praw politycznych jest jedną z zasadniczych wad polityki w Polsce. Na początku marca koalicja PO–PSL już w pierwszym czytaniu odrzuciła obywatelski projekt ustawy dającej rodzicom prawo decyzji o wieku szkolnym. To najmocniejsza w ostatnim czasie manifestacja paternalizmu i lekceważenia praw obywatelskich.

Elity przeciw ludowi

Nie był to jednak wypadek przy pracy. Paternalizm ma w III RP długą tradycję. Przypomnieć wypada kampanię przeciw użyciu referendum jako procedury zgody na ratyfikację traktatów europejskich. Korzystanie przez naród z instrumentarium demokracji bezpośredniej traktowano wtedy jako  populistyczne zagrożenie dla transformacji i akcesu do Europy. Właściwie cała polityka europejska w Polsce – wbrew tendencjom w dojrzałych państwach UE – tworzona jest bez kontroli parlamentarnej i z wykluczeniem opinii publicznej. Negatywne przykłady można wyliczać dalej, wskazując chociażby na kompletny brak reakcji na propozycje Instytutu Spraw Obywatelskich, który w ramach kampanii „Obywatele decydują" przedłożył projekt wzmacniający i urealniający instytucję ludowej inicjatywy ustawodawczej.

Elity polityczne postrzegają obywateli przeważnie jako nieproszonych gości, którzy zakłócają proces rządzenia. Było to doskonale widać podczas debaty nad...